Đích đến của các chương trình đào tạo là tạo ra được Learning Outcome (kết quả học tập) và Learning Experience (trải nghiệm học) tốt. Tất cả những yếu tố đó được đo lường dựa trên hành động và cảm nhận sau cùng của người học hay nói khác đi người học chính là trung tâm của chương trình đào tạo. Nói vậy nhưng khi thiết kế liệu bạn có lấy người học làm trung tâm không?
Trong bài viết này, Onschool sẽ chia sẻ phương pháp lấy người học làm trung tâm (learner-centered approach) là gì? Tại sao bạn nên sử dụng phương pháp này và các mẹo về cách áp dụng phương pháp này trong thiết kế chương trình đào tạo của bạn.
Phương pháp Lấy người học làm trung tâm (learner-centered approach) là gì?
Phương pháp này đúng như tên gọi, nó tạo ra để giúp xây dựng chương trình đào tạo hướng đến trải nghiệm người dùng. Nó chuyển trọng tâm truyền thống từ những gì giáo viên nên dạy sang những gì học viên nên học. Sự khác biệt nghe có vẻ trìu tượng, nhưng nó thực sự có thể tạo ra sự khác biệt lớn trong cách bạn thiết kế nội dung của mình.
Lấy người học làm trung tâm không chỉ có nghĩa là tạo ra nội dung hấp dẫn mà nó còn có ý nghĩa là thực sự hướng đến trải nghiệm của học viên. Và khi học viên thấy họ được quan tâm, được đầu tư cho bản thân thì họ sẽ tham gia với thái độ tích cực và hiệu quả hơn.
Dưới đây là một số điểm khác biệt chính giữa hai cách tiếp cận truyền thống và cách tiếp cận lấy người học làm trung tâm:
| Cách tiếp cận truyền thống | Cách tiếp cận lấy người học làm trung tâm | |
| Học viên | Học viên là những người bị động, ở trạng thái trống trơn | Học viên tương tác với nội dung và tích cực chủ động theo đuổi việc học. |
| Người dạy | Người dạy là những chuyên gia truyền đạt thông tin để học viên dễ tiếp thu. | Người dạy đóng vai trò là người điều hành và huấn luyện để giúp hướng dẫn khám phá. |
| Nội dung | Nội dung hướng đến những gì người dạy muốn học viên học. | Nội dung hướng đến nhu cầu của học viên. |
| Cách truyền tải | Việc giảng dạy thường dựa trên bài giảng, với phần kiểm tra ở cuối để xem liệu học viên có thể lĩnh hội các kỹ năng và khơi dậy thông tin hay không. | Giảng dạy năng động, phù hợp với trình độ của học viên. Nó bao gồm các phương tiện truyền thông và các phương pháp đào tạo cho mỗi học viên khác nhau. Có các bài kiểm tra kiến thức xuyên suốt để học viên biết mình hiểu đến đâu và nâng cao tư duy của họ. |
Tại sao bạn nên xem xét cách tiếp cận lấy người học làm trung tâm?
Bất kể cách tiếp cận của bạn là gì, mục tiêu cuối cùng vẫn là muốn học viên ghi nhớ và áp dụng nội dung học tập vào thực tế. Bạn muốn mọi người học hỏi, bạn muốn họ nhớ những gì họ học được và bạn muốn họ áp dụng những gì họ học được vào công việc. Khi bạn hiểu nhu cầu và sở thích của người học, bạn thiết kế một khóa học hấp dẫn họ và họ thấy có thể tiếp cận được. Bạn sẽ thêm các yếu tố tương tác, sử dụng công nghệ để tạo sự thuận tiện và lôi cuốn, đồng thời xây dựng các hoạt động hỗ trợ học tập.
Nói một cách đơn giản, khi bạn thiết kế tập trung cho học viên, họ sẽ tham gia nhiều hơn vào khóa đào tạo. Và khi họ tham gia nhiều hơn, họ sẽ có nhiều khả năng tiếp thu và ghi nhớ nội dung hơn. Và hiệu suất làm việc của họ được cải thiện sẽ thúc đẩy năng suất và giúp bạn đạt được các mục tiêu của công ty.
Vậy chính xác thì bạn thực hiện phương pháp Lấy người học làm trung tâm để thiết kế trải nghiệm học như thế nào?
6 mẹo để thiết kế đào tạo lấy người học làm trung tâm
Đặt người học lên đầu tiên có nghĩa là nhìn thấy khóa đào tạo qua đôi mắt của họ. Họ muốn học khi nào và như thế nào? Làm thế nào bạn có thể khiến họ chủ động tự học? Dưới đây là sáu cách bạn có thể làm cho việc đào tạo của mình tập trung hơn vào người học ngay từ đầu.
Bắt đầu với mục tiêu xoay quanh người học
- Đặt mục tiêu cho khóa học của bạn có tính đến lợi ích của học viên. Phân tích dữ liệu công ty và thăm dò ý kiến nhân viên để tìm ra những gì họ cần và muốn tiếp thu.
- Sau đó, dựa trên dữ liệu, hãy đặt mục tiêu của khóa học xoay quanh những gì người học nên rút ra từ khóa đào tạo.
- Tập trung vào những gì học viên có thể làm sau khóa học hơn là những thông tin mà họ sẽ có thể nhắc lại sau khóa học.
Cung cấp phương thức giảng dạy linh hoạt.
Tập trung vào người học có nghĩa là cung cấp nội dung theo cách dễ dàng truy cập có thể học tập mọi lúc mọi nơi. Đối với nhiều người học, điều đó có nghĩa là phân phối trực tuyến hoặc di động và học theo nhịp độ của bản thân (self-paced learning).
Hầu hết các nhân viên đã quen với việc nghiên cứu và học hỏi thông qua các thiết bị thông minh của họ. Cân nhắc sử dụng một LMS (Learning Management System) thân thiện với thiết bị di động. Cung cấp cho họ nội dung mà họ có thể truy cập từ điện thoại thông minh giúp họ dễ dàng và quen thuộc.
Tự học theo nhịp độ (self-paced learning) cũng có nghĩa là họ có thể đăng nhập giữa những lúc bận rộn tại nơi làm việc hoặc khi đang di chuyển khi họ có thời gian để thực sự tham gia. Khiến người học dễ dàng tham gia và tập trung hơn bằng cách chia nội dung thành các phần nhỏ, dễ lĩnh hội. Microlearning và mobile kết hợp với nhau đảm bảo tiện ích truy cập cho học viên.
Tạo các lộ trình học tập tùy chỉnh
Sử dụng LMS của bạn để thiết lập lộ trình học tập phù hợp. Nền tảng phù hợp sẽ cho phép bạn cá nhân hóa trang chủ dựa trên vai trò của người dùng trong công ty và lịch sử đào tạo. Họ sẽ chỉ nhìn thấy những gì liên quan đến họ. Nhân viên sẽ có động lực học tập hơn khi họ có thể thấy mối liên hệ giữa nội dung với nhu cầu và mục tiêu nghề nghiệp của họ.
Thiết kế các hoạt động tương tác
Tạo cho người học 1 vai trò chủ động trong quá trình học tập bằng cách thêm vào những hoạt động trải nghiệm để họ vận dụng kiến thức và dạy những người khác. Sử dụng đầy đủ các tính năng LMS của bạn để tăng mức độ tương tác của người học với các phương pháp tương tác và thực hành.
Dưới đây là một số ví dụ về các hoạt động lấy người học làm trung tâm:
- Nhập vai: Để nhân viên thực hành các kỹ năng trong một tình huống thực tế
- Tranh luận: Yêu cầu họ thảo luận về ưu và nhược điểm của các kỹ năng hoặc thảo luận về cách tốt nhất để áp dụng chúng trong công việc.
- Dự án nhóm: Yêu cầu học viên làm việc theo nhóm để tạo ra một bài thuyết trình hoặc giải quyết một vấn đề bằng cách sử dụng các kỹ năng.
- Đánh giá: Sử dụng chức năng LMS của bạn để thực hiện các bài kiểm tra và câu đố trong suốt quá trình học. Điều này sẽ kiểm tra sự hiểu biết của nhân viên của bạn, nhưng cũng sẽ giúp họ lưu giữ những gì họ học được bằng cách kiểm tra nhắc lại.
Các hoạt động tương tác đó mang lại cho người học nhiều trải nghiệm thực tế hơn và khiến nội dùng hấp dẫn hơn. Khi việc học tương tác được thúc đẩy thì người học sẽ tăng khả năng ghi nhớ và thực hành .
Tạo ra cộng đồng học tập
Nội dung bài học sẽ được khắc sâu hơn nếu học viên dạy nó cho người khác. Bạn có thể tạo các nhóm thảo luận, diễn đàn trong các ứng dụng tin nhắn. Tạo ra môi trường để học viên hỏi và trả lời các câu hỏi, chia sẻ kiến thức trong công việc.
Việc lắng nghe những gì người khác nói và học hỏi kinh nghiệm của họ sẽ giúp người học thấy được cách áp dụng kiến thức vào thực tế hiệu quả như thế nào. Điều đó có nghĩa họ đang nâng cao khả năng ghi nhớ và áp dụng kỹ năng mới của bản thân.
Xin phản hồi
Bạn có thể cải thiện khóa học của mình từ phản hồi của học viên đã tham gia khóa học. Bạn nên khảo sát sau khóa học, hỏi cụ thể về những trải nghiệm mà họ cảm thấy thích thú, liệu họ có hiểu nội dung bài học và liệu phương tiện và hình ảnh của khóa học có hữu ích và hấp dẫn hay không.
Nhận được ý kiến đóng góp từ người học sẽ giúp bạn tinh chỉnh nội dung khóa học và cách thức truyền đạt. Nó cũng sẽ cho bạn biết liệu bạn có đang đạt được các mục tiêu đào tạo của mình hay không.
Phương pháp lấy người học làm trung tâm sẽ hiệu quả hơn khi bạn chuẩn bị cho học viên sẵn sàng học hỏi. Giúp người học của bạn đạt được thành công bằng cách cho họ biết khóa học sẽ mang lại lợi ích cho họ như thế nào. Giải thích trước những gì họ sẽ học và cách nó áp dụng cho sự thành công trong công việc.
Khi bạn giúp người học trở thành những người tham gia chủ động vào quá trình học tập của chính họ, họ làm chủ khóa học. Họ sẽ cảm thấy có trách nhiệm và tự hào trong quá trình này.